مسدود شدن اپ های ایرانی در iOS؛ آیا راه حلی وجود دارد؟
اپل از مدت‌ها پیش خبر از تصمیم خود برای محدودسازی سوء استفاده‌کنندگان از گواهی توسعهدهندگان سازمانی داده بود. این گواهی‌ها که در اصل روشی برای عرضه اپلیکیشن‌ها در خارج از فضای اپ استور است به سازمان‌ها اجازه می‌دهد اپلیکیشن‌های سازمانی را در اختیار مخاطبان خود قرار دهند. اما چرا برخی از اپ‌های ایرانی مسدود شدند؟
با وجود حساسیت‌های بالایی که اپل برای انتشار اپلیکیشن‌ها در اپ استور به خرج می‌دهد اما برخی از توسعهدهندگان در کشورهایی از جمله چین با استفاده از گواهی‌نامه سازمانی، اپ‌های کرک شده و خاص را منتشر کرده بودند؛ موضوعی که چندان مطابق میل اپل نبود. همین اتفاق موجب شد اپل به موضوع واکنش نشان داده و از اعمال محدودیت‌ها بگوید.
تحریم و راهکار گواهی سازمانی
استفاده از امکان انتشار اپ‌های سازمانی، برای شرکت‌ها هزینه سالانه 299 دلاری را در پی دارد. هدف اصلی گواهی سازمانی این است که شرکت‌ها اپلکیشن‌های خود را با کارمندان به اشتراک بگذارند؛ بدون اینکه نیاز باشد آنها را به شکل عمومی در اپ استور منتشر کنند. به عبارت دیگر این گواهی روشی است برای عرضه اپلیکیشن توسط شرکت‌ها به کارمندان. اگر بخواهیم از دید اپل دقیق‌تر به موضوع نگاه کنیم، این گواهی قرار نیست برای استفاده‌هایی مشابه با آنچه معمولاً در ایران رواج دارد (عرضه گسترده به کاربران) کاربرد داشته باشد.
اما با توجه به تحریم‌های اعمال شده علیه کشور و حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپ استور در شهریور 96 از معدود راه‌های انتشار، استفاده از این گواهی است. توسعهدهندگان ایرانی امکان استفاده مستقیم از این قابلیت را ندارند و گزینه‌هایی از جمله استفاده از شرکت‌های ثالث به عنوان واسطه یا ثبت شرکت در خارج از ایران را پیش پای خود می‌بینند تا ردپای ایرانی بودن خود را از دید اپل مخفی کنند.
یکی از برنامه نویسان iOS در ایران گفته است اپل در همان قانون، به شکل صریح در یک بند می‌گوید که ایجاد استورهای فرعی از طریق این روش کاملاً غیرقانونی است. پس امروز بیشتر از کسب‌وکارهای ایرانی، استورهای ایرانی iOS در خطر هستند. چون به طور کامل در حال نقض این قانون هستند و اگر اپل به هر طریقی این استورها را ببیند، مجوزهای مربوط به آن را باطل می‌کند.
راه حل جایگزین
پیش از این، مدیرعامل سابق استور ایرانی «سیب اپ» تأیید کرده بود که استورهای ایرانی iOS هم از گواهی‌های سازمانی استفاده می‌کنند. در حال حاضر نیز این استورها به مشکل خورده و فعال نیستند.
نکته مهم اینجاست که مدیریت سیب اپ خبر از وجود یک راه حل جایگزین داده بود؛ راه‌حلی که البته به دلایل رقابتی با سایر استورها، جزییاتی از آن اعلام نشد اما وی بیان کرد که این یک روش پرهزینه برای فروشگاه‌های نرم افزاری خواهند بود. به نظر می‌رسد که این روش هم در نهایت قرار است اپل را دور بزند و به کاربر ایرانی اجازه دهد تا به اپلیکیشن‌های مورد نیازش دسترسی داشته باشد.
در واقع اپل به هیچ عنوان به هیچ شخص و شرکتی اجازه نمی‌دهد که یک فروشگاه نرم افزاری خارج از اپ استور را راه‌اندازی کنند و عرضه‌ی اپلیکیشن‌های iOS در فروشگاه‌های ایرانی و چینی به غیر از اپ استور، خلاف قوانین استفاده از حساب دولوپر اینترپرایز محسوب می‌شود.
آیا امیدی هست؟
در کنار راهکار استفاده از گواهی سازمانی اما راه‌های دیگری هم برای خنثی کردن سیاست‌های اپل وجود دارد. به عقیده کاتبی جیلبرک تنها راه باقی مانده است چرا که با این روش دیگر گواهی‌های مربوط به امضای اپ‌ها چک نمی‌شود. اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا کاربران حاضرند به قیمت استفاده از اپ‌های ایرانی، ریسک‌های جیلبرک را بپذیرند؟ اپل امنیت دستگاه‌های مبتنی بر iOS که جیلبرک می‌شوند را تضمین نمی‌کند و این گوشی‌ها دیگر هیچ به‌روزرسانی رسمی اپل را هم دریافت نمی‌کنند، مگر اینکه نسخه‌های جدید iOS هم قابل جیلبریک شوند که این امر هم روندی بسیار کند دارد.
علاوه بر این از آنجایی که هنوز چنین مشکلاتی در مورد اپلیکیشن‌های اندرویدی وجود ندارد شاید بسیاری از کاربران تصمیم به مهاجرت به سیستم عامل رقیب اپل بگیرند. با این حال برخی از شرکت‌هایی که ادامه خدماتشان بر بستر وب ممکن باشد می‌توانند خدمات خود را از طریق وب اپلیکیشن در اختیار کاربران بگذارند؛ مشابه روشی که اسنپ در پیش گرفته است. هر چند چنین راهکاری هم ممکن است مطلوب بسیاری از کاربران نباشد.
اخیرا نیز برخی سایت‌های ایرانی میزبان برنامه‌های اپل (marketplaceها) مدعی کار بر روی تکنولوژی جدیدی شده‌اند که اپ‌ها بدون هیچ تهدیدی از جانب اپل در دسترس کابران قرار گیرند.
در نهایت سؤالی که باقی می‌ماند این است که آیا شرکت‌های ایرانی موفق می‌شوند بدون اینکه اپل متوجه شود، محدودیت‌ها را دور بزنند یا باید به دنبال راهکارهای جایگزین برای ادامه خدمات به کاربران باشند؟ هنوز برای پاسخ به این سؤال کمی زود است و شاید نیاز باشد تا پیش از هر چیز، ابتدا کاربران و توسعهدهندگان از سردرگمی خارج شوند. اما در نهایت آنچه باقی مانده دو راه حل است: جیلبریک و راه‌حل جادویی سیب اپ که مشخص نیست چه زمان از راه می‌رسد.
منبع: دیجیاتو